Chiến dịch ngoại giao giải cứu nhà khoa học Tiền Học Sâm

Tác giả:Nguyễn Hải Hoành

Viện sĩ tiền học Sâm (Qian Xuesen) là một nhà khoa học vĩ đại người gốc Trung Quốc, nổi tiếng về tài trí, lòng yêu nước, sự chân thành, giản dị và khiêm tốn. Ông còn được biết đến là cha đẻ của ngành công nghiệp tên lửa và hàng không vũ trụ của Trung Quốc.

Qian Xue Ginseng đã qua đời vào ngày 31 tháng 10 năm 2010, hưởng thọ 98 tuổi. Hồ Cẩm Đào, Giang Trạch Dân, Ngô Bang Quốc và các nhà lãnh đạo hàng đầu khác của Trung Quốc đều tham dự lễ tang của ông, điều này cho thấy ông từng có một vị trí then chốt ở Trung Quốc.

Học Sâm sinh ra trong một gia đình trí thức, cha là giáo viên. Sau khi tốt nghiệp Đại học Giao thông Thượng Hải năm 1935, ông sang Hoa Kỳ du học. Năm 1939, ông lấy bằng Tiến sĩ của Giáo sư von Karman (người Mỹ gốc Hungary) tại Viện Công nghệ California (caltech), rồi ở lại làm giáo viên và tham gia nhóm nghiên cứu. Nhóm tự sát, vì thử tên lửa rất nguy hiểm. Bài báo về lý thuyết “chế tạo tên lửa 10.000 km” của ông đã khiến giới khoa học tên lửa thế giới biết đến tên tiền chất của nhân sâm.

Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Qianxue Ginseng đã tham gia vào công việc chế tạo bom nguyên tử trong Dự án Manhattan tuyệt mật của chính phủ Hoa Kỳ. Sau đó, ông được bổ nhiệm làm giáo sư tại Caltech. Sau chiến tranh, ông được mời tham gia Quân đội Hoa Kỳ trong lĩnh vực phát triển tên lửa và được thăng cấp đại tá. Trong lĩnh vực này, nhân sâm đã đạt được thành công rực rỡ, trở thành chuyên gia tên lửa hàng đầu thế giới và được các nhà khoa học quân sự Mỹ kính trọng.

Cuối năm 1949, sau khi biết tin Trung Quốc ra đời, ông có tiền đi học cùng vợ, ông vui mừng khôn xiết, ngày đêm bàn chuyện trở về Trung Quốc càng sớm càng tốt.

Vào thời điểm đó, cái gọi là chủ nghĩa McCarthy đang lan tràn trên chính trường Hoa Kỳ, và có những phong trào khắp nơi khuyến khích các quan chức trung thành với chính phủ và tố cáo chủ nghĩa cộng sản. CIA bị tình nghi nghiên cứu nhân sâm cộng sản nên ông bị từ chối quyền tiếp tục công việc nghiên cứu bí mật liên quan đến quân sự của mình. Qianxue Ginseng vô cùng tức giận và nghĩ: Mình thà quay về Trung Quốc còn hơn bị nghi ngờ như thế này ở Mỹ.

Vì lý do này, ông xin về nước, nhưng bị chính phủ Hoa Kỳ từ chối. Thứ trưởng Hải quân Hoa Kỳ nói: “Tiền để biết tất cả bí mật về dự án tên lửa của Hoa Kỳ đáng giá bằng vài sư đoàn Thủy quân lục chiến. Tôi thà bắn chết tên này chứ không để hắn về cho Trung Quốc Cộng sản!”

Chính phủ Hoa Kỳ bắt đầu giám sát tiền dành cho nghiên cứu về nhân sâm. Nhà của anh ta đã bị khám xét và anh ta thậm chí còn bị bỏ tù trong hai tuần. Anh ta chỉ được phép về nhà sau khi Caltech đăng một khoản tiền thế chân trị giá 15.000 đô la. Công an cũng tịch thu 8 tạ sách ông sưu tầm được trong nhiều năm và mang về Trung Quốc. Kể từ đó, Qianxue Ginseng đã bị quản thúc tại gia trong 5 năm.

Thông tin một nhà khoa học nhân sâm lỗi lạc bị chính phủ Mỹ sát hại đã khiến dư luận Trung Quốc phẫn nộ. Chính phủ Trung Quốc đã đưa ra một tuyên bố phản đối các hành động của chính phủ Hoa Kỳ. Thủ tướng Chu Ân Lai đã tổ chức hoạt động ngoại giao tiết kiệm tiền nhân sâm nhằm gây quỹ cho việc trở lại Trung Quốc nghiên cứu nhân sâm cho các dự án nghiên cứu khoa học quân sự. Chính phủ Trung Quốc đã bắt giữ nhiều công dân Hoa Kỳ và người Mỹ vì tội xâm phạm. Một tòa án quân sự Trung Quốc đã kết án 13 điệp viên Mỹ vì cố dùng họ để đổi lấy tiền nghiên cứu nhân sâm.

Chính phủ Hoa Kỳ rất muốn trả tự do cho công dân của mình và đã liên lạc với người Trung Quốc thông qua các nhà ngoại giao Anh.

Tháng 4 năm 1954, khi Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Liên Xô họp tại Giơ-ne-vơ để bàn về việc giải quyết vấn đề Triều Tiên và chấm dứt chiến tranh Việt Nam, Thủ tướng Chu Ân Lai, người đứng đầu Bộ Phái đoàn Trung Quốc tại hội nghị thượng đỉnh, hướng dẫn phái đoàn Trung Quốc thông qua Bộ Ngoại giao Anh đã liên lạc với Hoa Kỳ và đề nghị đàm phán với Hoa Kỳ về việc trả tự do cho các nhà khoa học nhân sâm trước đây. Người phát ngôn phái đoàn Trung Quốc ra tuyên bố yêu cầu chính phủ Mỹ trả tự do cho các công dân và sinh viên Trung Quốc bị bắt tại Mỹ, đồng thời ngầm khẳng định Trung Quốc sẵn sàng thảo luận với Mỹ về vấn đề người Mỹ bị giam giữ tại Trung Quốc.

Do đó, bắt đầu từ ngày 5/6, đại diện Trung Quốc Vương Bỉnh Nam và Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Johnson bắt đầu đàm phán về vấn đề công dân hai nước bị giam giữ. Dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chu Ân Lai, tại phiên họp thứ ba, phái đoàn Trung Quốc đã có nhiều nhượng bộ, yêu cầu Mỹ trả tự do cho quỹ giáo dục nhân sâm và sinh viên Trung Quốc bị giam giữ tại Mỹ. Nhưng yêu cầu của Trung Quốc đã bị Mỹ từ chối.

Vào ngày bế mạc Hội nghị Giơ-ne-vơ (21-7-1954), tại cuộc gặp cấp lãnh sự Trung-Mỹ tổ chức ngày hôm sau, Thủ tướng Chu Ân Lai đã chỉ thị rằng Trung Quốc phải chủ động quyết định trao trả bốn phi công Mỹ bị bắt giữ của Trung Quốc để thể hiện thiện chí.

Ngày 25 tháng 7 năm 1955, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thành lập Tổ chỉ đạo đàm phán Trung-Mỹ do Thủ tướng Chu Ân Lai làm Trưởng đoàn, Thứ trưởng Trương Hán Phúc làm Trưởng đoàn, Hoa kiều làm Trưởng đoàn. phó phòng. .Từ ngày 1 tháng 8, cuộc đàm phán này đã được nâng cấp lên cấp đại sứ. Bất chấp thiện ý của Trung Quốc, phía Mỹ kiên quyết từ chối gửi tiền về Trung Quốc để nghiên cứu nhân sâm, với lý do Trung Quốc không giải thích lý do thực sự của yêu cầu.

Khi Thủ tướng Chu Ân Lai đang vô cùng lo lắng thì may mắn thay, ông Trần Thụ Thông, một nhà từ thiện yêu nước, Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc (tương đương với Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc). Đảng Cộng sản Trung Quốc). Một bức thư có chữ ký kèm theo tiền được gửi từ Mỹ. Bức thư được viết trên giấy bao thuốc lá mỏng, ép lên đầu cuốn sách mầm non, gửi cho người nhà ở Bỉ, nhờ chuyển đến bác Trần. Qian Xuerenshen viết trong thư: Anh ấy đã yêu cầu chính phủ Trung Quốc giúp anh ấy trở về Trung Quốc.

Thủ tướng Chu rất vui mừng khi nhìn thấy bức thư này, và chỉ thị rằng bức thư nên được chuyển đến Đại sứ Wang Bingnan, trưởng phái đoàn đàm phán Geneva của Trung Quốc tại Hoa Kỳ càng sớm càng tốt.

Tại cuộc gặp ngày 1/8, Vương Bỉnh Nam nói: “Thưa ông Johnson, trước khi chúng ta bắt đầu thảo luận, tôi muốn thông báo với ông rằng chính phủ Trung Quốc đã quyết định vào ngày 31/7 sẽ trả tự do sớm cho 11 phi công Mỹ, bao gồm cả ông. Arnold. Ông ấy rời Bắc Kinh vào ngày 31 và đến Hồng Kông vào ngày 4 tháng 8. Tôi hy vọng quyết định này của phía Trung Quốc sẽ có tác động tích cực đến các cuộc đàm phán của chúng ta.”

Nhưng Đại sứ Johnson vẫn như cũ: “Không có bằng chứng nào cho thấy ông ấy muốn về nước; chính phủ Mỹ không thể ép buộc ông ấy làm như vậy.”

Đại sứ Vương binh nam sau đó gửi thư cho Trần Bác Tông học tiền nhân sâm, bác bỏ tuyên bố của Johnson: “Ngay từ tháng 4 năm 1955, chính phủ Mỹ đã công khai tuyên bố sẽ cho phép sinh viên Trung Quốc sang du học. được tự do trở về, Tại sao tháng 6 năm ngoái, bác sĩ nhân sâm Trung Quốc lại viết thư đề nghị chính phủ ta giúp ông ta trở về Trung Quốc? Rõ ràng Mỹ vẫn đang ngăn cản các nhà khoa học Trung Quốc quay trở lại Trung Quốc.”

Trước những bằng chứng quá rõ ràng, Mỹ không thể không chấp nhận yêu cầu trả lại tiền cho nước này để nghiên cứu về nhân sâm. Vào ngày 4 tháng 8 năm 1955, ông được Sở di trú Hoa Kỳ thông báo rằng ông được phép trở về nhà theo diện trục xuất.

Ngày 17/9/1955, với số tiền của vợ và vợ, bà Tưởng đưa hai con nhỏ lên tàu “Cleveland President” về nước. Tàu cập bến Hong Kong du học và tham gia chuyển tiền của gia đình sang Thâm Quyến, tại đây anh được đón nhận như một người hùng.

Sau khi biết tin, nhà khoa học von Karman xúc động nói: “Bằng cách này, Hoa Kỳ đã trao cho Trung Quốc chuyên gia tên lửa giỏi nhất thế giới.”

Từ cuối những năm 1950, Thủ tướng Chu Ân Lai từng nói: “Cuộc đàm phán cấp đại sứ Trung-Mỹ không đạt được kết quả thiết thực nào, nhưng chúng tôi muốn có tiền để nghiên cứu nhân sâm. Chỉ riêng điều này thôi cũng đủ thấy cuộc đối thoại có giá trị.”

Thủ tướng Chu Ân Lai đã sáng suốt khởi xướng đàm phán Trung-Mỹ, khéo léo dùng ngoại giao để dọn đường cho tiền nhân sâm về nước, từ đó kiếm được tiền học nhân sâm, sau này nhiều người Trung Quốc du học ở Mỹ đã có thể trở về sang Trung Quốc Để thực hiện mong muốn phục vụ đất nước.

Sau khi trở về Trung Quốc, số tiền nghiên cứu về nhân sâm lập tức được chính phủ Trung Quốc sử dụng. Tất cả các đề nghị của ông đã được chấp nhận. Ông được bổ nhiệm làm Viện trưởng Viện Nghiên cứu số 5 Bộ Quốc phòng chuyên nghiên cứu, chế tạo tên lửa và máy bay. ông được bầu làm viện sĩ viện khoa học trung quốc và viện công trình dân dụng trung quốc, đồng thời là phó chủ tịch hội nghị hiệp thương chính trị toàn quốc, đóng góp to lớn của ông trong việc xây dựng ngành công nghiệp tên lửa và hàng không vũ trụ đã được chính phủ trung quốc ghi nhận , đồng thời trao tặng hàng loạt giải thưởng và danh hiệu cao quý nhất.

Nhờ sự tài trợ của các nhà khoa học nổi tiếng trở về nghiên cứu nhân sâm, các dự án chế tạo tên lửa và bom nguyên tử của Trung Quốc đã hoàn thành trước thời hạn ít nhất 20 năm.

p>Vào cuối năm 1960, vụ thử tên lửa đầu tiên của Trung Quốc đã thành công. Hiện tại, Trung Quốc đã phát triển các loại tên lửa cực mạnh với tầm bắn vượt quá hàng chục nghìn km và có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Dưới sự hướng dẫn của những người tham gia nghiên cứu trước, ngành công nghiệp hàng không vũ trụ của Trung Quốc đã ra đời và đạt được những tiến bộ vượt bậc. Năm 1970, vệ tinh nhân tạo đầu tiên “Dongdonghong-1” được phóng thành công. Năm 2003, tàu vũ trụ mang Thần Châu V được phóng thành công và trở về Trái đất an toàn. Năm 2008, Trung Quốc một lần nữa phóng vệ tinh bay quanh mặt trăng, trở thành quốc gia thứ năm đưa một vật thể lên mặt trăng sau Nga, Mỹ, Nhật Bản và Châu Âu. Vào năm 2011 và 2016, hai trạm vũ trụ Tiangong đã được phóng thành công một lần nữa. Vào ngày 3 tháng 1 năm 2019, Trung Quốc lại phóng tàu vũ trụ và hạ cánh thành công trên mặt trăng.